Review: Jonas Jonasson – Gangster Anders en zijn vrienden

Het is alweer een paar jaar geleden dat ik ‘De 100-jarige man die uit het raam klom en verdween’ las, de debuutroman van Jonas Jonasson. Zijn tweede boek las ik (nog) niet, maar toen ik enige tijd terug de derde roman van Jonasson, Gangster Anders en zijn vrienden (en een enkele vijand), in de winkel zag liggen besloot ik het mee te nemen. Mijn verwachting? Een snelle roman vol humor. Of het boek aan die verwachting voldeed? Lees mee!

Als het toevallig een keer voorkwam dat hij een flinke smak geld had dan had hij de neiging om extra temperamentvol te worden in de kroeg zoals die keer dat hij de jukebox door het raam smeet. ‘Had je niet gewoon de stekker eruit kunnen trekken?’ had de café-eigenaar de volgende dag voorzichtig aan zijn berouwvolle stamgast gevraagd. ‘Misschien wel,’ gaf Gangster Anders toe. ‘Dat was een redelijk alternatief geweest.’

De enigszins gestoorde voormalige pastor Johanna Kjellander en Per Persson, kleinzoon van een geruïneerde miljonair, leren elkaar kennen in het louche pension Meeroever waar Per receptionist is. Beiden hebben een hekel aan de wereld en al haar inwoners en in dat gegeven vinden ze elkaar. Een van de gasten die al langere tijd verblijft in pension Meeroever is Johan Andersson, beter bekend als Gangster Anders. Hij blinkt uit in gewelddadige argumentatietechnieken, die kracht bijgezet worden door sterke drank en pillen. Op 56-jarige leeftijd kwam hij weer op vrije voeten na zijn zoveelste gevangenisstraf en hij is van plan dat dit keer te blijven.

De pastor en de receptionist bedenken – in hun strijd tegen de wereld – een plan waarmee ze rijk willen worden en Gangster Anders lijkt de perfecte hoofdrolspeler in dat plan. Ze beginnen een uitzendbureau voor afrekeningen en mishandelingen. Zij leveren de klussen aan, Gangster Anders voert ze uit en de winst delen ze. Ongeveer dan, de Gangster is toch niet goed met cijfers. De Zweedse kronen stromen binnen, maar dan krijgt Gangster Anders lucht van het geloof en bekeert zich. Hij keert zich af van alle geweld, waardoor flink wat reeds betaalde opdrachten niet worden uitgevoerd. Wat volgt is een vlucht voor de Zweedse onderwereld, terwijl verschillende plannen worden bedacht om geld binnen te halen. Het nieuwe geloof van de Gangster biedt immers ook nieuwe mogelijkheden. Ondertussen bedenkt de Zweedse onderwereld wat ze kunnen doen om hem uit de weg te ruimen.

Gangster Anders en zijn vrienden staat vol met bizarre plotwendingen en droge humor, precies dat waar Jonas Jonasson om bekend staat. Toch merkte ik dat de verhaallijn iets rustiger en minder hobbelig verliep dan ik gewend was uit De 100-jarige man en wat ik daardoor ook nu verwachtte. Immers: tot twee keer toe kun je precies raden wanneer de geldstroom versobert en wanneer er weer nieuwe plannen gemaakt moeten worden. De manier waarop dat vervolgens gebeurt is wel weer verrassend en levert een heleboel grappige gebeurtenissen op.

In de roman over Gangster Anders komen op vrolijke wijze verschillende thema’s aan de orde (geweld, sensatiezoekende media, verkeerde interpretatie van het geloof, egoïsme en menselijke stommiteiten) die toch best actueel zijn op dit moment. Wat ik daarbij erg leuk vind is de schrijfstijl van Jonas Jonasson: waar sommige schrijvers moeilijke zinnen maken om tot hun punt proberen te komen, heeft hij de creativiteit om een hele geschiedenis tot een enkele zin samen te vatten. Niet moeilijk doen, klaar! De combinatie van goed uitgewerkte personages, absurde dialogen en een flinke dosis humor maken van Gangster Anders en zijn vrienden een lekker absurd boek dat heel lekker wegleest en waarbij je regelmatig even hardop zit te grinniken. Wat mij betreft een echte aanrader!