Terug naar de natuur: beleef het magische Borneo

“Travel is life” – een uitspraak die ik tegenkwam tijdens een stedentrip naar Kopenhagen en die veel zegt hoe ik over reizen denk. Ik doe niets liever dan nieuwe plekken ontdekken, genieten van mooie landschappen en met mijn tenen door het zand van een tropisch eiland woelen. De reis kan niet lang genoeg duren en ik vind het altijd jammer om weer naar huis te gaan. Vorige zomer bezocht ik het eiland Borneo waar ik al deze dingen kon ervaren. Borneo is het massatoerisme nog bespaard gebleven maar heeft hetzelfde (al dan niet meer) te bieden als de populaire plekken Bali en Java. Dus mocht je avontuurlijk zijn aangelegd en de hordes toeristen willen ontwijken, dan is Borneo een must voor op je bucketlist!

Dit is een gastartikel, geschreven door Tessa.

Meer informatie over Borneo

Borneo is het derde grootste eiland van de wereld en is opgedeeld over de drie landen Indonesië, Maleisië en Brunei.  Het Indonesische gedeelte bedekt ongeveer 2/3 van het eiland en wordt ook wel Kalimantan genoemd. Het Maleisische gedeelte bestaat uit de provincies Sabah en Sarawak en mini-sultaanstaat Brunei, dat tussen de twee provincies is ingeklemd. Het eiland is groot en het vergt wat tijd om uit te zoeken waar je naartoe wilt. Daarom geef ik je vijf hoogtepunten die je zeker niet over moet slaan.

1. Orang-oetans bewonderen

Eén van de belangrijkste redenen, en zo ook voor mij, om Borneo te bezoeken is de orang-oetan. De oranje mensaap is nog maar op twee plekken ter wereld in het wild te vinden, op Sumatra én Borneo. Helaas maken ook daar de oerbossen plaats voor palmolieplantages waardoor grote delen van het leefgebied van de orang-oetans verdwijnen. Gelukkig zijn er een aantal nationale parken waar je nog altijd een glimp van het indrukwekkende dier kan opvangen.

De meest eenvoudige manier om ze te bewonderen is om naar een opvangcentrum toe te gaan. Hier worden gewonde, ontheemde of wees geworden orang-oetans opgevangen om ze uiteindelijk weer in het wild uit te zetten. In sommige gevallen worden de orang-oetans niet meer uitgezet en blijven ze in het park. Het nationale park Semmengoh is zo’n plek. De orang-oetans leven er in het semi-wild en worden elke ochtend en middag gevoed. Althans: er is geen garantie dat de dieren op komen dagen voor het ontbijt of de lunch. Ze leven immers in het semi-wild en hebben dus de vrijheid om zelf hun eten in het park te zoeken. Een ander opvangcentrum is het Sepilok Orangutan Rehabilitation Centre. Dit opvangcentrum is iets groter en biedt je ook de mogelijkheid om buiten de voedertijden te zoeken naar de apen.

Orang-oetans: op zoektocht in de jungle

Je kan er ook voor kiezen om de dieren in het wild te bekijken. Op deze manier krijg je de kans om ze in hun natuurlijke habitat te zien. Het is natuurlijk wel een stuk avontuurlijker. Met een georganiseerde tour trek je de jungle in waar je zo’n drie of vier dagen doorbrengt. Er zijn verschillende parken waar je naartoe kan gaan. Nationaal Park Tanjung Putung in het zuiden of Danum Valley Conversation Area in het noorden van het eiland zijn beide goede opties.

Welke optie je ook kiest; het blijft een fantastische ervaring om oog in oog met het dier te komen. Mijn vriend en ik hebben de apen alleen in Semmengoh gezien, maar dit voelde al ontzettend bijzonder. We hadden ons verslapen en namen de taxi om het tweede voermoment van de dag mee te maken. Vanaf de bus is het zo’n 20 minuten lopen naar de ingang, maar wij werden netjes voor de deur afgezet en konden meteen doorlopen naar het voederplatform. Even leken de orang-oetans het af te laten weten, maar bij het tweede platform was het raak. Drie apen kwamen tevoorschijn uit de bossen en begonnen gulzig aan het fruit dat voor hen was klaargezet. Ze leken zich weinig aan te trekken van het geklik van de camera’s en vertrokken na een half uur weer de dichte bebossing in.

2. Neusaap: spot deze bedreigde diersoort in het wild

Borneo heeft een enorme diversiteit aan dieren. Je vindt er prachtige vogels, krokodillen, olifanten en natuurlijk orang-oetans. Maar ook de zeldzame neusaap komt voor op het eiland. De neusaap is alleen op Borneo te vinden en is helaas met uitsterven bedreigt. Labuk Bay Proboscis Monkey Sanctuary is een organisatie die de apen beschermt en waar je ze kunt bekijken. Verder leven de neusapen in de bossen van het eiland en in Bako National Park. Dit park bevindt zich op een apart eiland bij de kust van Sarawak’s hoofdstad Kuching. Het is mogelijk om er meerdere wandeltochten te doen en er zelfs in een lodge te overnachten. In het informatiecentrum op het eiland wijzen de beheerders op welk pad de apen het meest waarschijnlijk te vinden zijn.

Mijn vriend en ik begonnen met vol enthousiasme aan de tocht in de prachtige natuur, maar het was warm en na twee uur lopen hadden we naast de vele insecten nog weinig dieren gespot. Lichtelijk teleurgesteld begonnen we aan de terugtocht richting het informatiecentrum. In de bomen vlakbij het beginpunt zagen we plots een enorme groep slankapen rustig de bladeren van de boom opeten. Ons geluk kon niet op, want niet veel verder vonden we ook de neusaap luierend in een boom.

3. Nationaal Park Gunung Mulu

Gunung Mulu is een nationaal park dat voor toeristen alleen met het vliegtuig te bereiken is. Het park ligt middenin de jungle en slechts een paar maanden per jaar varen er boten naartoe. Die tocht duurt erg lang en is vaak enkel bedoeld om spullen mee te brengen die niet met de kleine vliegtuigjes mee kunnen. Gunung Mulu is een gigantisch park dat bekend staat om haar grotten. Het is mogelijk om er meerdaagse trekkingen te doen, bijvoorbeeld naar de imponerende pinnacles, maar die raad ik alleen aan voor de echte avonturiers.

Er worden ook dagtochten en avondwandelingen aangeboden met gidsen die je alles over het regenwoud kunnen vertellen. De deer cave is wat mij betreft een van de grotten die je gezien moet hebben. Wanneer het gaat schemeren verlaten naar schatting drie miljoen vleermuizen de grot om op zoek te gaan naar eten. Dit spektakel duurt zeker een half uur en is goed te aanschouwen vanaf een observatiepunt vlakbij de ingang van de grot. Tip: het is belangrijk om van tevoren te bekijken welke tour je wilt doen. Er is een beperkt aantal plaatsen en het kan dus handig zijn om de tour naar keuze vooraf te boeken.

4. Mount Kinabalu beklimmen

De op een na hoogste berg van Zuidoost Azië en de hoogste van Borneo is Mount Kinabalu. De top van de berg is 4095,2 meter hoog. Er zijn verschillende wandeltochten die zonder een gids gemaakt kunnen worden, maar onder begeleiding kan je ook de top beklimmen. Een goede conditie is hiervoor enigszins vereist, want er zitten steile stukken tussen en al met al is de tocht bijna 9 kilometer.

Er zijn verschillende organisaties in de nabijgelegen stad Kota Kinabalu die een tour aanbieden. Je doet er echter goed aan om ruim van tevoren boeken aangezien er een beperkt aantal mensen per dag de top mogen beklimmen. Helaas hebben wij de top niet beklommen omdat mijn vriend zijn enkel twee dagen van tevoren had verzwikt. We zijn toch naar het omliggende park gegaan om een indruk van de berg te krijgen en dat was ook al erg mooi om te zien. Maar mocht je er naartoe gaan, probeer dan wel de top te beklimmen want van horen zeggen is de zonsopgang onbeschrijfelijk mooi.

5. Geniet op de vele witte stranden 

Witte stranden en blauwe zee; op de vele zandstranden van Borneo en haar omliggende eilanden waan je je in een paradijs. Een mooi moment om eens even te laten bezinken wat je allemaal hebt gezien. Een droombestemming is het Derawan archipel dat in het oosten van Kalimantan ligt. Het strand is betoverend en er zijn er genoeg plekken om te snorkelen of duiken. Doorgewinterde duikers gaan naar het eiland Sipadan, ten oosten van Sabah. Dit eiland wordt gezien als één van de beste duikplekken ter wereld met kleurrijk koraal, enorme scholen vissen, vliegende mantaroggen en indrukwekkende haaien. Het is een relatief dure bestemming en er worden maar een beperkt aantal duikvergunningen per dag afgegeven. Plan het dus goed als je hier naartoe wilt.

Zeeschildpadden en leguanen bij het eiland Sapi

Wat makkelijkere te bereizen zandstranden zijn te vinden ten westen en noorden van de stad Kota Kinabalu. De plekken zijn met de bus, taxi of boot te bereiken en geven ook een ‘drink met je billen bloot melk uit een kokosnoot’ gevoel. Helemaal eenvoudig te bereiken zijn de eilanden voor de kust van Kota Kinabalu. Het exclusieve gevoel gaat hier wel enigszins verloren. De afstand naar de eilanden is zo kort en er worden veel boottochten aangeboden waardoor er ontzettend veel Aziatische toeristen op af komen.

Mijn vriend en ik waagden toch een dagtripje naar het eiland Sapi. Het strand was vol met Aziatische toeristen die druk waren met het nemen van ingewikkelde selfies. Daarom besloten we om een kijkje aan de andere kant van het eiland te nemen. Na een redelijk eenvoudige tocht (op slippers) en het passeren van tientallen uit de kluiten gewassen leguanen, kwamen we op een klein zandstrandje waar we het rijk alleen hadden! Dat leverde een heerlijke middag zwemmen en zonnen op, met als kers op de taart het spotten van een zeeschildpad.

Hoe kom je op Borneo?

Er gaan geen rechtstreekse vluchten vanuit Nederland. Het makkelijkste is om van Amsterdam naar Jakarta, Kuala Lumpur of Singapore te vliegen en vanuit daar door te vliegen naar de stad Kuching (Maleisië) of Balikpapan (Indonesië). Tip: als je de tweede vlucht wat later plant, kan je meteen Singapore of Jakarta nog even mee pikken – ik stem voor Singapore!

Nog een aantal tips!

1.   Zorg ervoor dat je altijd cash geld bij je hebt, op sommige plekken kan je namelijk niet pinnen.

2.   Download de app Grab (vergelijkbaar met Uber) en een offline kaart van het gebied via maps.me.

3.   Mocht je niet veel tijd hebben (lees: minder dan 3 weken) dan raad ik je aan om ofwel naar de Indonesische of naar de Maleisische kant te gaan, niet beiden. Het eiland is simpelweg te groot en het oversteken van de landsgrenzen niet altijd even makkelijk. Met het vliegtuig reis je vaak via Jakarta of Singapore, wat tijdrovend en erg onlogisch is. Over land kan je in het zuiden in Sarawak (Maleisië) oversteken bij het stadje Entikong en in het noorden in Sabah (Maleisië) oversteken van Tarakan naar Nunukan (Indonesië). En andersom natuurlijk. Bij de landsgrenzen krijg je een stempel in je paspoort en een visum on arrival voor 30 dagen.

4.   Plan je trip van tevoren. Het vervoer tussen de verschillende steden is namelijk niet altijd even makkelijk. Er zijn weinig wegen en de wel aanwezige routes zijn vaak erg slecht, waardoor een reis lang duurt. Men neemt liever de boot, mede omdat de meeste steden via rivieren aan elkaar verbonden zijn. Een andere optie is het vliegtuig, zeker niet milieuvriendelijk maar een snelle optie mocht je weinig tijd hebben.

Borneo is magisch. De vele dieren, prachtige natuur en super vriendelijke mensen maken dit een plek die voor altijd in mijn geheugen gegrift staat.

Bewaren voor later via Pinterest