Ben jij wel te porren voor wat zoetigheid? Dan is een bezoekje aan het pittoreske plaatsje Gränna misschien wel een leuk idee. Dit stadje ligt aan de hoofdweg tussen Stockholm en de steden Malmö en Göteborg aan het op één na grootste meer van Zweden: het Vättern meer. Waar dit dorp nou zo specifiek bekend om staat? De herkenbare rood-wit gestreepte zuurstokken, in Zweden ook wel polkagris genoemd!
Polkagrisar: een van ’s werelds meest geliefde zuurstokken
De vrouw die Gränna op de wereldkaart heeft gezet, is Amalia Eriksson. Deze in 1824 in Gränna geboren vrouw trouwde met een kleermaker en toen hij op jonge leeftijd al overleed, moest ze als alleenstaande moeder verder. Om haar dochter en zichzelf te onderhouden besloot ze om van haar hobby – het maken van snoepjes – haar werk te maken.
Er is alleen één hobbel die ze moest nemen: in die tijd was het voor vrouwen nog niet toegestaan om een eigen bedrijf te hebben (kun je het je nu nog voorstellen?). Daar liet ze het niet bij zitten en in 1859 krijgt ze officieel toestemming om haar bedrijf te starten. Een overwinning voor zichzelf én voor andere vrouwen!
Amalia begon met het maken en verkopen van pepermuntrotsen, maar later namen deze snoepjes de vorm van aan van de rood-wit gestreepte zuurstokken die je nu over de hele wereld aan kerstbomen ziet hangen. Het bedrijf werd enorm succesvol en al gauw kreeg het dorp Gränna bekendheid door dit snoepgoed met die typische pepermuntsmaak erin.
Jarenlang bleef het recept voor Polkagrisar geheim, totdat Amalia’s hoogbejaarde dochter Ida het in de jaren 40 van de twintigste eeuw prijsgaf. Vanaf de jaren 50 is de productie vervolgens enorm gaan groeien, wat verklaard wordt door het toenemende autoverkeer en toerisme. Het dorp ligt immers ideaal, langs de hoofdweg tussen Stockholm en de steden Malmö en Göteborg. In het begin werden het snoep verkocht langs de weg, maar dat veranderde langzaam naar serieuze snoepwinkels.
20 Polkagrisar snoepwinkels in Gränna
Inmiddels telt Gränna zo’n 20 winkels waar ze polkagrisar maken en verkopen, nog altijd met de hand. Je kunt dus wel zeggen dat ze de populariteit van dit snoepje slim benutten. Natuurlijk beweren ze allemaal dat ze het originele recept van Amalia Eriksson gebruiken, maar of dat echt zo is? Er zijn tegenwoordig in elk geval verschillende smaken te krijgen en zelfs suikervrije én vegan varianten.
Wat leuk is, is dat je in veel van de winkels kunt kijken hoe de polkagrisar zuurstokken gemaakt worden. Op de foto’s zie je de keukens van twee verschillende winkels. Mijn tip is trouwens wel om niet te laat op de dag te gaan als je het kookproces wil zien, want dan mis je het misschien. Bij het maken van de zuurstokken schijnt het vooral belangrijk om gelijkmatig te rollen, maar dat is nog best lastig! Als je binnen loopt in zo’n winkeltje komt de zoete geur je direct tegemoet en ik kan niet ontkennen dat het me ook wel een beetje een kerstgevoel gaf.
Wist je dat: Er zijn slechts twee plekken waar ze deze polkagris snoepjes produceren buiten Gränna zelf! Er is een winkel in Gamla Stan, Stockholm, waar ze met regelmaat workshops geven. Sinds 2016 is er ook een bakkerij in Solvang, Californië, waar wij in de zomer van 2017 een bezoek aan brachten.
Gränna: meer dan alleen snoepjes
Gränna is gesticht in 1652 en inmiddels onderdeel van de gemeente Jönköping, in het noorden van het Zweedse landschap Småland. Als je het dorp binnen komt rijden over Brahegatan (de hoofdweg, genoemd naar de stichter van het dorp) valt meteen op hoe pittoresk het hier is. De houten huizen en geplaveide straatjes gecombineerd met een prachtig uitzicht over het enorme Vättern meer maken het een erg fijne plek.
Alle snoepwinkels zitten aan de Brahegatan, hier vind je ook een grote parkeerplaats. Wij waren er in mei 2021 en op dat moment was het natuurlijk niet zo toeristisch. Mijn gevoel zegt dat het hier flink druk kan zijn. Er lopen twee straten parallel aan Brahegatan: Sjögatan aan de kant van het Vättern meer. Boven het stadscentrum vind je Bergsgatan, met prachtige oude huizen.
Hoewel wij slechts een korte stop maakten in Gränna, is er wel behoorlijk wat te doen. Zo is er een museum over Amalia en andere belangrijke Gränna inwoners met daarbij een polarcenter en op de Gränna berg vind je een openluchtmuseum (vergelijkbaar met Skansen in Stockholm).
Ook kun je een (korte, maar steile) wandeling maken vanaf de kerk in het dorp naar de top van Grännaberget. Voor avonturiers kun je zelfs nog verder wandelen naar de Tegnér-toren, op 351 meter boven zeeniveau. Tevens kun je vanuit de haven van Gränna met de boot naar het eiland Visingsö. Tot slot heb je hier talloze leuke café’s waar je terecht kunt voor een heerlijke fika. Waar wacht je nog op?
Praktisch: De openingstijden van de meeste snoepwinkeltjes in Gränna zijn tussen 08.30 – 21.00 uur. Bekijk ook de site van het Gränna toeristenbureau voor meer informatie.
Bewaar dit artikel voor later via Pinterest
Wat grappig, ik had geen idee dat die kerst-zuurstokken uit Zweden kwamen! En wat een megatof verhaal dat ze echt in 1859 al regelde dat ze gewoon wel haar eigen bedrijf mocht starten. Echt leuk :D
Oh dit is echt té leuk! Ik wil er het liefst gelijk naar toe. Gek op dit soort winkeltjes/plaatsjes.
Ha zo leuk, hier ging ik 3 jaar geleden heen! Die wandeling hebben wij toen ook gedaan, en eigenlijk heb ik ook wel spijt dat ik toen geen van die snoepjes heb gekocht. Zo’n leuke post!