Hotspot: Jamtli, een reis terug in de tijd

In midden-Zweden, in het stadje Östersund, ligt openluchtmuseum Jamtli. Het museum werd geopend in 1912 en richtte zich aanvankelijk op het bewaren en tentoonstellen van oude gebouwen en spullen, zoals meubels en gereedschap. Inmiddels is het een heel populair amusementspark, waar zowel jong als oud kunnen kennismaken met de historie. Tijdens onze roadtrip door Zweden bezochten M. en ik Jamtli en het leek me erg leuk jullie hier wat meer over te vertellen omdat ik het een echte must-do vind voor tijdens een roadtrip door Zweden. Reis je met me mee door de tijd?

Van suf museum met oude gebouwen naar drukbezochte trekpleister, hoe kan dat? Dat zit zo. Het museum richtte zich aanvankelijk op het conserveren van oude gebouwen en het bestuderen ervan. Daarnaast organiseerde het museum activiteiten als dansavonden in een ander deel van het park. Begin jaren tachtig veranderde dat: de historische elementen die het museum rijk was werden rond die tijd een steeds levendiger onderdeel van alle activiteiten die het park organiseerde. Jamtli is nu opgezet als een soort groot dorp waarbij de gebouwen in hun historische context getoond worden, waarbij je van boerderij naar rechtbank en van kerk naar benzinepomp trekt. Wanneer je door het park heenloopt kom je onder meer langs een boerderij uit 1785, een markt(plein) uit 1895, een huisje in het bos uit 1942 en de ‘moderne tijd’ van 1975.

Maar niet alleen de gebouwen zijn van vroeger tijden; ook de bewoners van het dorp lijken een tijdreis gemaakt te hebben. Acteurs in klederdracht bewegen, praten en werken volgens de oude traditie. Zo wordt er brood (Zweeds tunbrod) gebakken, messen geslepen, gehandeld en dieren verzorgd, wat een goede indruk geeft van de manier waarop de mensen vroeger woonden en werkten.

Levensecht
Wat ik persoonlijk erg leuk vond, is dat het park zo écht is. Bij binnenkomst kom je direct uit op een marktplein met een ouderwetse zweefmolen en wat leuke winkeltjes. Vanaf dit punt kun je meegaan met een (gratis) rondleiding en in een ouderwetse koets stappen, maar uiteraard ook gewoon te voet de tijdreis maken. Tijdens de reis door het museum kom je een heleboel inwoners tegen van Jamtli, die echt in alle opzichten uit een tijdmachine lijken te zijn gestapt. Zij blijven constant in hun rol, of ze nu met elkaar praten of met jou.

We spraken een dame uit 1785 die aan het werk was in de herberg. Ze begroette ons alsof we reizigers waren, die er wilden logeren op de weg naar de bestemming. Ze sprak gebrekkig Engels, maar wilde ons enthousiast meer vertellen over haar dorp. Toen we haar een vraag stelden over de echtheid van het gebouw nam ze ons mee naar buiten; “Hier buiten is het 2015, nu kan ik jullie meer vertellen”, zei ze toen in vloeiend Engels. Even later liepen we een timmerbedrijfje binnen. De timmerman die daar stond vroeg ons ‘zoeken jullie werk? Ik heb wel iets voor je, voor 3 Kronen per uur. Dat is echt goed betaald hoor!’ De acteurs zijn echt goed en geven je het gevoel alsof je werkelijk in een andere wereld bent.

Tijdens een rondleiding door het ‘Modern Society’ deel van het park (dat overigens nog niet zo heel lang open is), gingen we met een acteur langs enkele van zijn buren om gezellig te kletsen. En bij de verschillende boerderijen hebben ze dieren, die je mag helpen voeren en kinderen kunnen in de verschillende tijden stempels verzamelen voor hun ’tijdreispaspoort’. Een echte interactieve ervaring dus!

Maar ook als je dat niet echt ziet zitten kun je je hart ophalen aan de Zweedse historie. Overal staan bordjes en je wordt goed geïnformeerd over hoe het leven was in vroeger tijden. Er zijn heel veel huisjes (wist je dat het gras op het dak dient voor isolatie?), werkplaatsen, boerderijen en natuurgebiedjes waar je doorheen kunt lopen, dus je bent zo een hele dag zoet. Ook is er een speelplek voor kinderen waar zij zelf met water, machines en energie kunnen spelen om te leren wat de kracht daarvan is en wat het doet met onze aarde. Naast interactief en leuk  is het park dus ook erg leerzaam. En ben je hongerig na het vele wandelen en bekijken? Ga dan lekker pannenkoeken eten, of ouderwetse hapjes. Wij aten bij een hutje de lekkerste muffins die ik ooit gehad heb!

Al met al heb ik een hele toffe dag gehad. De acteurs, het decor en het feit dat je ook nog eens een heleboel leert, maken Jamtli tot een ware hotspot en een absolute aanrader. En wat ook leuk is: je ticket is twee dagen geldig, dus als je niet alles hebt kunnen zien en doen, dan kun je de volgende dag weer gaan. Vooral als je je een beetje kunt inleven in het toneelspel en een klein beetje fantasie hebt, dan is Jamti absoluut een bijzondere attractie. Musea zijn leuk en zeker deze! Dus mocht je eens in de buurt zijn, sla Jamtli dan niet over.

Locatie: Museiplan 831 31 Östersund, Zweden
Openingstijden: In de zomer elke dag tussen 11.00-17.00 uur. De rest van het jaar op maandag gesloten.
Meer info: check de website en Facebookpagina van Jamtli.