Er gaat geen dag voorbij zonder dat ik bij het wakker worden mijn telefoon pak om even al mijn accounts op de sociale media te checken. Ik beschreef al eens hoe het gebruik van sociale media mijn leven positief veranderd heeft. Ik kan en wil niet zonder! Door de jaren heen is mijn gebruik van sociale media echter enorm veranderd en om mij heen zie ik hetzelfde gebeuren. Was bijvoorbeeld Instagram ooit een plek om foto’s van alledag te voorzien van een gek filtertje, lijkt het nu verworden tot een beeldend dagboek van mensen met een ogenschijnlijk perfect leven. Althans: dat is wat veel foto’s en video’s ons laten zien. Ik probeer daar zoveel mogelijk doorheen te kijken, maar deze week zag ik iets gebeuren dat me weer even aan het denken heeft gezet.
Afgelopen week plaatsten Saske en Alwin van het YouTube kanaal ‘Vet Gezellig’ namelijk een video waarin ze ‘opbiechtten’ dat alles wat je op het kanaal zag gescript en bedacht was, inclusief de relatie van de twee filmmakers. Alle vrolijke en persoonlijke video’s waren vooraf bedacht in samenwerking met een mediabureau en puur gericht op het vergaren van meer volgers, zo was de verklaring. Het bleek een (geniale en goed doordachte) 1-aprilgrap waar ze al een jaar naartoe werkten. Maar zoals vaker wilden Saske en Alwin met hun video’s iets duidelijk maken, namelijk dat je als kijker altijd maar een gefilterde weergave van iemands leven ziet en dat je je als kijker daarvan bewust moet zijn. Veel – vooral jonge – fans waren geschokt en teleurgesteld. Sommige kijkers waren zelf zo verdrietig en gefrustreerd dat ze behoorlijk fel reageerden. Ik schrok een beetje van de hevigheid van de reacties, maar werd me tegelijkertijd weer even heel bewust van maakbaarheid van sociale media en de invloed die dat kan hebben op mensen.
Picture perfect leven?
De basis van sociale netwerken en hun gebruikers is de schijnbare authenticiteit die het met zich meebrengt. Het is laagdrempelig, je krijgt een inkijkje in iemands leven en het is gemakkelijk om de interactie aan te gaan met anderen, ook met bekende mensen. Daarbij worden voornamelijk de leuke kanten van het leven getoond: de reisjes, de mooie uitzichten en de stralende outfits. We kijken met zijn allen immers het liefst naar mooie beelden: niemand zit te wachten op een foto van een dode hond, om het zo maar te zeggen. Die mooie beelden in combinatie met de toegankelijkheid maakt het leuk om iemand te volgen en meer volgers trekt weer commerciële bedrijven aan die daar pr uit willen halen. Zeker vanuit mijn werk als marketeer (en als blogger!) ken ik dit mechanisme maar al te goed. Het is het werk van veel (vooral bekende) bloggers en vloggers om zichzelf op een bepaalde manier te presenteren. Zij worden hiervoor betaald en zijn er professioneel mee bezig. Ze verkopen een lifestyle en verworden langzaam maar zeker tot een merk.
Dat is prima, want het is leuk om naar te kijken en we kunnen er allemaal inspiratie uit halen. Het lastige is echter dat de grens tussen ‘echte wereld’ en digitale ‘droomwereld’ steeds meer vervaagt. Vooral tieners zijn erg gevoelig voor zulke beelden, omdat zij in een levensfase zitten waarin het ontwikkelen van een eigen identiteit centraal staat. Ze spiegelen zich aan wat ze online zien en beschouwen het wellicht als een (onrealistische) standaard waar ze zelf aan moeten voldoen en aan mee moeten doen. Maar ook als volwassene kun je je door alle mooie content op internet nog wel eens onzeker voelen. Of misschien zelfs bewust of onbewust ‘geforceerd’ voelen eraan mee te doen. Het is immers super makkelijk om zelf ook leuke, positieve beelden en inspirerende boodschappen online te zetten en net even extra je best te doen voor een leuke Instagram foto. En het is soms lastig om te beseffen dat je kijkt naar iets dat heel selectief, of zelfs nep is. Want waar ligt precies de grens tussen realiteit en fictie?
Wegdromen vs. realiteit
Ik merk aan mijzelf dat ik het soms ook nog wel eens lastig vind. Als ik door mijn Instagram of Youtube account scroll, zie ik zoveel beelden van meiden die de tofste kleding en sneakers (vooral dat laatste!) laten zien, die ik misschien ook wel zou willen hebben. En wanneer een vlogger haar vijfde reisje maakt in 3 maanden tijd, bewonder ik haar daardoor: wat heeft ze een gaaf leven! Maar tegelijkertijd realiseer ik mij heel goed dat dit niet het volledige plaatje is. Dat ook de persoon met de prachtigste foto’s soms een enorme baaldag of flinke ruzie heeft. Thuis de was staat te doen of de wc staat te ontstoppen. Daarbij realiseer ik mij dat ik zelf ook niet mag klagen, omdat ik me misschien ook in een bevoorrechte positie bevind. Ook ik heb een blog, waarmee ik een – selectief – deel van mijn leven laat zien. Ik vind het leuk om verhalen te vertellen en mooie foto’s te delen en dat doe ik dan ook met veel plezier. Daarbij probeer ik een mooie balans te vinden door ook te vertellen over mindere of vervelende dingen, maar eerlijk is eerlijk: ook ik deel uiteindelijk vooral de fijne en mooie dingen. Omdat dat het leukst is om te delen. En: niet alles hoeft op internet.
Maar waar ik het meest blij mee ben is dat ik tof werk en een fijne thuissituatie heb, leuke mensen om me heen heb en meerdere keren per jaar op reis kan om de wereld te ontdekken. Maar ook dat ik af en toe gewoon een baaldag kan hebben, de zaterdag al tv kijkend in joggingbroek kan doorbrengen of keihard kan huilen zonder dat iemand daar iets van hoeft te vinden. Gewoon, het normale leven van een twintiger. Het is heel goed om daar soms even bij stil te staan en je te realiseren waar het leven echt om draait. Om die digitale wereld even te laten voor wat het is en je te focussen op dat wat echt (belangrijk) is. De boodschap die Alwin en Saske wilden geven was dat je niet alles moet geloven wat er op internet staat; dat het niet allemaal echt is. Niet allemaal het gehele plaatje toont. Ik kan mij daar volledig bij aansluiten en ik hoop ook dat iedereen zich dat realiseert. Dan mogen we best af en toe wegdromen bij alle mooie plaatjes en video’s die we zien op internet.
Hoe kijk jij naar het picture perfect leven dat vaak geschetst wordt op sociale media? Heeft het (bewust of onbewust) soms invloed op jou of helemaal niet? Ik ben benieuwd, let me know!
Wat heb je dit goed verwoord Amy! Ik kan me helemaal vinden in jouw woorden. En stiekem ben ik blij dat social media er nog niet echt was toen ik puber was. Ik was al onzeker over vanalles, ik denk niet dat social media positief had bijgedragen. Terwijl ik het nu geweldig vind. Vooral om lekker te kijken bij anderen op Instagram.
Ik vind de grap van Alwin en Saske trouwens echt super goed in elkaar gezet. Ze maken een goed punt.
Thanks lieve Evelien! Ik was al wel met online bezig in mijn pubertijd maar zo online als tieners nu zijn… net als jij blij dat dat er toen niet was :)
Ik heb er persoonlijk niet zoveel last van, ik vind het alleen maar leuk om inspiratie op te doen en mooie foto´s te bekijken. Maar ik denk inderdaad dat je vooral als tiener (en jonger) gevoeliger bent hiervoor. Als ik terugdenk aan mijn eigen tienerjaren had ik een flink gevoel voor drama in me.
Ik plaats expres af en toe een post waaruit het dikke tegendeel blijkt, haha. Mijn Instagram moet een weerspiegeling van mijn leven zijn waar mensen zich in kunnen herkennen en zelfs een beetje om kunnen lachen. Dan ben ik tevreden ;-) Schijt aan al die bikinilijven en perfecte ontbijtjes, zo is het leven écht niet.
Klopt helemaal, ben het zeer met je eens! Ik probeer het ook wel te doen, maar heb überhaupt niet het idee dat mijn Instagram feed perfect is dus zo’n vaart zal het niet lopen ;/)
Ik kijk er wel doorheen, maar ben absoluut voor een ‘doe maar normaal dan doe je gek genoeg’ social media. Om het zo even te zeggen. Op mijn Instagram vind je foto’s die ik leuk vind om te plaatsen of ze nu bij elkaar passen of niet. Net zoals het even niet goed met me gaat bijvoorbeeld. Niemands leven gaat over rozen denk ik dan.
Wat een goed artikel heb je geschreven! Zo belangrijk om hier bij stil te staan. Ik denk hier tegenwoordig ook steeds meer over na nu ik meer in dat hele social media wereldje bezig ben .
Leuke blog heb je <3
Liefs, Florentine
Dankjewel voor je mooie compliment Florentine, ik denk dat het inderdaad goed is om je ervan bewust te zijn!
Mooi artikel! Ik denk niet dat ik me echt laat beïnvloeden door de positieve plaatjes. Zelf plaats ik negatieve dingen vaak niet ivm privacy (van mezelf of anderen), of omdat ik het idd niet op internet wil hebben, omdat dan echt iedereen het kan lezen.
Instagram heb ik trouwens sowieso niet, zou ook niks voor mij zijn. Foto’s van mijn hand op andere sociale media bevatten vaak genoeg rommel op de achtergrond, haha. Laat staan dat ik mijn feed nog op elkaar zou aanpassen voor een perfect beeld.
Persoonlijk heb ik er totaal geen last van maar ik denk dat het voor de jongeren soms best wel lastig kan zijn om het onderscheid te kunnen maken. Natuurlijk vraag ik mij regelmatig af hoe het mogelijk is dat sommige bloggers zo vaak op vakantie kunnen maar tegelijkertijd interesseert het mij ook weer niet echt. Verschil is er tenslotte altijd en als je zoals nu mijn Instagram feed zou bekijken, dan zou je ook haast gaan denken dat ik een maand in Portugal zit maar dat is natuurlijk niet zo maar ja, dat is gewoon een kwestie van dat ik zoveel foto’s heb gemaakt die ik maar al te graag nu nog wil delen.
Wat een mooie blog, je verwoordt het heel goed! Ik schreef laatst ook een blog over mijn niet zo perfecte leven buiten social media/mijn blog en doe wel mijn best om over te komen als een gewoon persoon, inderdaad iemand die ook graag in joggingbroek op de bank zit of een flinke huilbui heeft. Ik merk dat ik me soms best wel laat leiden door de perfecte leventjes van anderen. Dan vergelijk ik mezelf met hen en sta ik stil bij alles wat ik niet zou hebben. Om het volgende moment weer te beseffen dat zij ook heus die huilbuien en joggingbroeken kennen, maar die net vakkundig buiten de schijnwerpers weten te houden ;)
Misschien dat het onbewust een invloed op me heeft, maar ik hecht er niet te veel waarde aan. Het helpt dat ik zelf erg tevreden ben met mijn eigen leventje op het moment, maar wat je zegt, de mensen op instagram zijn ook maar mensen, met baaldagen en ruzies en al.
Ik denk dat je dit heel goed hebt verwoord. Ook is de generatie voor internet ook wat nuchterder dan dat de jongere generatie is. Zij weten niet hoe het voorheen was.
Ik zat laatst in de auto en toen reden we iemand voorbij die heel klein en dik was en ik keek naar mijn benen en ik dacht: “Oh wat fijn dat ik zo slank ben”. En toen realiseerde ik me meteen dat ik die vergelijking ook trek bij al die perfecte gestylde mensen die je de hele dag ziet op social media, tv, maar ook billboards etc. Terwijl ik je stuk lees, stond links een advertentie van iemand die perfect gestyled was en toen ik in de auto zat zag ik billboards langs de weg, allemaal vol met die perfecte mensen die wij ook willen zijn. Nou ben ik niet zo heel druk met hoe ik eruit zie, maar als je dat wel bent… ik let altijd op die gezellige familiefoto’s, omdat wij in dat opzicht niet zo ‘rijk zijn bedeeld’ en zo let iedereen vooral op datgene wat je zelf mist, denk ik ;-)
Ik heb er geen last van, ik heb al eens een artikel geschreven over het feit dat alleen de positieve dingen worden gedeeld. De mooiste foto’s en leuke dingen. Ik ben iemand die dit ook bewust doet, niet omdat ik wil laten zien ho leuk mijn leven wel is. Maar omdat ik een positief persoon ben en dit graag extra benadruk en hierbij zelf stil wil staan. Ik trek me niet zoveel aan van anderen en ben lekker met mezelf bezig :-) Voelt heel fijn.
Ik heb net even een stukje van die video gekeken (ik volg hen verder helemaal niet, maar was wel heel benieuwd) en wauw, het is wel heel goed in elkaar gezet. Als ik niet wist dat het een grap was, zou ik het echt gewoon geloven. Zet je inderdaad ook wel aan het denken en ik ben het helemaal met je eens over dat alles tegenwoordig perfect lijkt te zijn op social media, met een filtertje eroverheen dus. Ik betrap mezelf er ook wel op dat ik bij sommige dingen al helemaal nadenk over hoe ik dat zo leuk mogelijk op de foto kan zetten. Tegelijkertijd vind ik het vooral belangrijk om op Instagram te laten zien hoe mijn leven is, dus ook de mindere dingen. En ik ken gelukkig veel Instagrammers die hetzelfde doen: zolang die mensen blijven doen wat ze doen, komt het wel goed denk ik. Maar lastig is het zeker.