Gullholmen, een idyllisch eiland aan de westkust van Zweden

Zin in rotsachtige kusten, kristalhelder water, schattige vissersdorpjes en een zomers klimaat? Dan kan het zomaar zijn dat je je als een vis in het water voelt aan de westkust van Zweden. Deze pittoreske omgeving is het meer dan waard om eens te bezoeken. Hier vind je duizenden mooie grote en kleine eilanden. Aan de westkust ligt ook Gullholmen, een idyllisch eiland ten westen van Orust in het kustgebied Bohuslän. Een pareltje, dat een bezoek absoluut waard is!

Over Gullholmen en Härmanö

Wanneer we het hebben over Gullholmen, hebben we het eigenlijk over 2 eilanden: Gullholmen en Härmanö. Het heuvelachtige én autovrije Gullholmen is één van de oudste vissersdorpen aan de Zweedse westkust en tegelijkertijd de naam van het kleinste eiland. Härmanö is de naam van het grootste eiland. Tot 1999 was Gullholmen een kronoholme. Dat betekent dat het land eigendom was van de staat. Er mocht vrij gebouwd worden en dat leidde tot de enorme bebouwing die toch wel kenmerkend is voor dit eiland.

Er wonen niet veel mensen: in 1900 kende het eiland zo’n 650 inwoners, maar tegenwoordig zijn het er minder dan 100. Gullholmen is ongeveer 7 hectare groot en is bijna volledig bebouwd met huizen die dicht op elkaar staan. Het staat niet voor niets bekend als het meest dichtbevolkte stukje Zweden! Slechts 10% van alle huizen is trouwens het hele jaar door bewoond. Härmanö is met 138 hectare een stuk groter, maar alleen een klein deel van het eiland maakt deel uit van het bebouwde gebied. De rest van het eiland vormt een van de grootste natuurreservaten van Bohuslän.

Er zijn een paar restaurantjes en cafeetjes in het havengebied en één supermarkt. Ook is er een kerkje, gebouwd in de 18e eeuw. Met de veerboot ben je vanaf Tuvesvik (op het eiland Orust) in ongeveer tien minuutjes in de haven van Gullholmen. Check het tijdschema hier.

Herinneringen aan de ‘haringperiode’

In mijn artikel over Kosterhavet National Park vertelde ik al kort over ‘de haringperiode’ rond de 18e en 19e eeuw. In deze periode bloeide op Gullholmen de vishandel levendig. Zo ontstond hier de eerste visconservenfabriek. Ook vond je hier in zoutopslagplaatsen en zeilmakers. Een deel van het karakter uit die tijd is nog altijd bewaard gebleven, getuige de boothuizen, pieren en gasthaven. Je kunt overigens best goed het verschil zien tussen de statige kapiteinshuizen en de eenvoudige vissershuisjes. Neem vooral rustig de tijd om door de straatjes te slenteren en je te laten verrassen door de mooie huizen, tuintjes en boten die je ziet liggen.

Een van de (ietwat verborgen) gebouwen op het eiland neemt je mee terug naar de haringperiode: het Skepparhuset Museum. Dit museum behoorde toe aan een zeeman die als een van de eersten makreel verkocht aan de Verenigde Staten. Zijn kinderen namen na zijn overlijden die taak over en na hun dood werd het ouderlijk huis een museum. Je vindt hier de originele meubels, maar bijvoorbeeld ook zeemansbenodigdheden. Je betaalt een klein bedrag voor je bezoek en foto’s maken is niet toegestaan.

De natuur opzoeken op Härmanö

Härmanö is zoals gezegd een natuurreservaat waar het landschap een mix biedt van heide, rotsen, weilanden, bos en baaitjes. Een prachtige omgeving, waar je uren kunt wandelen om van het groen te genieten. Wij namen onze fietsen mee vanaf Orust om een beetje rond te fietsen en dat is een fijne manier om meer van het eiland te kunnen zien. Een groot deel van Härmanö is echter niet met de fiets bereikbaar. Die moet je dus even parkeren om lekker te gaan wandelen. Geen straf met zoveel moois!

Er zijn gewoon routekaarten beschikbaar voor wandelaars, maar dat bleek niet genoeg om te voorkomen dat wij verkeerd liepen. Het gevolg? Tot de knieën in de struiken en over rotsen klimmen om het juiste pad weer te vinden, haha! Daar waren we niet helemaal op voorbereid, zoals je op de foto’s kunt zien aan onze schoenen (lees: de wandelschoenen lagen nog in ons huisje).

Je vindt op Gullholmen en Härmanö geen recreatieve voorzieningen voor toeristen. Dit maakt dat je hier vooral rust vindt en je kunt genieten van de natuur. Een ideale omgeving voor vogelaars of zeilers!

Waar ik wel een beetje van schrok was de enorme hoeveelheid rommel die was aangespoeld in een van de baaien. We mogen met zijn allen wel eens wat zuiniger worden op de aarde. Ook was de droogte van afgelopen zomer goed zichtbaar in de natuur op Härmanö, zowel in de aarde als de planten die er staan. Helaas. Tegelijk creëert het wel een extra moment van bewustwording op een prachtige dag.

Mijn gevoel bij Gullholmen: nooit meer weg willen..

Het klinkt een beetje als een droom: een zomerhuisje (op een klif) met uitzicht op zee. In de zomer met een bootje het water op en op stormachtige herfstdagen lekker met een kop thee op de veranda zitten, zodat je de golven op de kliffen ziet slaan. Een idyllisch plaatje, maar wel eentje dat echt past bij het karakter van Gullholmen. Ik vond het een prachtig eiland, waar een fijne, vriendelijke sfeer heerst.

Zet je één voet op dit eiland, dan wil je eigenlijk nooit meer weg.

Bewaren voor later via Pinterest