Alcohol kopen in Zweden: hoe werkt dat?

Een veelgehoorde opmerking wanneer ik praat met mensen die Zweden nog niet zo goed kennen is: ‘het is daar toch super duur?’. Of meer specifiek: ‘Alcohol kopen in Zweden is toch heel duur?’. Ik vind het wel eens leuk om in te gaan op dit onderwerp, want er zijn in Zweden inderdaad wel een aantal dingen anders geregeld dan in Nederland met betrekking tot het kopen van alcohol.

Dat Zweden een duur land is, is een hardnekkig vooroordeel. Sterker nog: gemiddeld genomen is het prijsniveau gelijk aan Nederland. Sommige dingen zijn wat goedkoper (een huis of auto kopen) en andere dingen zijn duurder, zoals het bestellen van een biertje. Zo is de belasting op alcohol een stuk hoger en daardoor betaal je in de horeca al snel flinke bedragen voor je drankjes. Ook voor het kopen van alcohol in de winkel zijn de regels net wat anders dan in Nederland. Hoe zit dat precies?

Alcohol kopen in Zweden: de supermarkt vs. de staatsslijterij

Zweden heeft een lange historie van problemen met alcoholmisbruik en het illegaal stoken van sterke drank. Al lange tijd probeert de overheid daar wat aan te doen. Een van die manieren is Systembolaget. Deze slijterijketen is 100% in handen van de overheid en heeft al sinds 1955 het alleenrecht op de verkoop van alcoholische dranken met een promillage boven de 3,5%.

Dat betekent niet dat je geen bier kunt kopen in de supermarkt, zoals we dat in Nederland gewend zijn. Light bier (lättöl en folköl) met een promillage tot 3,5% is heel gangbaar in Zweden. In de supermarkt vind je dan ook volop bier en ciders, maar wel in een light variant. De leeftijdsgrens hiervoor is 18 jaar.

Systembolaget

Voor wie liever een gewoon biertje (starköl) drinkt thuis of graag een flesje wijn opentrekt bij het diner, is er dus de Systembolaget.

Systembolaget probeert door middel van voorlichting mensen te bewegen om verantwoord om te gaan met het gebruik van alcohol. De leeftijdsgrens om hier alcohol te kopen ligt op 20 jaar en legitimatie is verplicht. Op die manier hopen ze alcoholgebruik / -misbruik onder jongeren tegen te gaan. De verkoop van drank gebeurt dan ook zonder winstoogmerk en aanbiedingen zal je hier niet tegenkomen.

Lees verder: Boodschappen uit de Zweedse supermarkt (video)

Het lijkt in eerste instantie misschien een beetje raar, het kopen van alcohol in een staatsslijterij. Maar in mijn ervaring valt dat behoorlijk mee. Er is een ruim aanbod en medewerkers hebben veel kennis over het assortiment. Zo kun je je goed laten adviseren over je keuze, iets wat in onze supermarkten nog wel eens te wensen overlaat.

Goed om te weten: de winkels zijn iedere dag open rond kantoortijden (10.00 tot 18.00 of 19.00 uur) en op zaterdagochtend (10 tot 14.00 of 15.00 uur). Op zaterdagavond nog even snel naar de winkel is er dus niet bij, je moet je aankopen iets meer plannen. En dan kan het dus goed zijn dat je op zaterdag een flinke rij voor de ingang ziet staan. Nu in het Corona tijdperk hebben veel vestigingen overigens de openingstijden iets verruimd, zodat je rustig je aankopen kunt doen.

Waar moet je aan denken qua prijzen? Daarvoor leek het me leuk eens te vergelijken met de Nederlandse prijzen. Zoals je ziet op de foto kost een blikje Bavaria bier van 500 ml in de Systembolaget 16:90 SEK per stuk en betaal je 33,80 Kronen per liter. Dat is omgerekend zo’n €3,20 per liter. Bij een grote Nederlandse supermarktketen betaal je voor dit merk €2,25 per liter. Voor een goede fles wijn betaal je zo’n 8 Euro. Een stukje duurder dus dan in Nederland, maar prima te doen.

Omdat er weinig regels zijn op het importeren van alcohol, wijken veel mensen uit naar de buurlanden (zoals de Baltische staten) om goedkope alcohol in te slaan.

Alcohol in de horeca

Tenzij je een roadtrip maakt en zelf je boodschappen doet, zul je als toerist sneller te maken krijgen met de prijzen in de horeca. En daar ga je het verschil met de in Nederland (en België) gangbare prijzen wel merken.

De prijzen zijn namelijk behoorlijk anders. Bestel je een glas bier, dan krijg je voor een Euro of 7-8 een glas van 0,4l. Voor een glas huiswijn betaal je al snel een tientje. Wil je het wat exclusiever, dan gaan de prijzen in rap tempo omhoog. Een groot verschil met het Nederlandse uitgaansleven is dan ook dat rondjes geven niet heel gebruikelijk is. Iedereen bestelt én betaalt lekker voor zichzelf en als wij eens voor vrienden een drankje bestellen is de reactie al snel: ‘Weet je dat écht zeker?’.

Lees verder: Genieten van een hapje en een drankje terwijl je uitkijkt over Malmö

De leeftijdsgrens voor het bestellen van een alcoholisch drankje in een café of restaurant is overigens 18 jaar, iets lager dan bij Systembolaget. Volgens de Zweedse Alcoholwet mogen medewerkers van een bar of restaurant je niet meer bedienen zodra je tekenen van dronkenschap vertoont, dus zo houden ze daar iets meer controle op.

Horecagelegenheden mogen bovendien alleen alcohol schenken als zij ook eten op de kaart hebben staan. Tot 1977 was het zelfs zo dat bars alleen alcohol mochten serveren aan gasten die daadwerkelijk eten bestelden, maar die regel is versoepeld omdat het eten vaak niet werd opgegeten. In principe mogen horeca gelegenheden alcohol schenken tot 01:00 uur ’s nachts, maar de lokale overheid mag besluiten deze eindtijd te verlengen.

Alcohol kopen in Zweden: conclusie

Concluderend kunnen we zeggen dat het alcoholbeleid van Zweden behoorlijk afwijkt van dat in Nederland. Het beleid is volledig gericht op volksgezondheid en de kans op alcoholmisbruik verkleinen. De hoge(re) prijzen en het kopen in een staatsslijterij ontmoedigen wellicht wel: je drinkt er misschien net eentje minder wanneer je er meer geld voor betaalt. Ook is meer bewustwording en controle helemaal niet zo slecht, je zou je eerder kunnen afvragen waarom men bij ons zo soepel omgaat met alcohol.

Aan de andere kant werkt het strenge beleid ook weer andere zaken in de hand, zoals illegaal thuis stoken. Ook kunnen de Zweden ook behoorlijk losgaan met het consumeren van alcohol en komen jongeren toch wel aan hun drankjes. Al met al is het, wanneer je wel houdt van een drankje op zijn tijd, goed om te weten wat precies de regels zijn. Zo kun je er bij je volgend bezoek rekening mee houden en kom je niet voor verrassingen te staan. Skål! / Proost!

Meer lezen? Klik hier voor artikelen over Zweden of Scandinavië!